Witam forumowiczów i Czapiewskich.
Muszę dodać do poprzedniego wątku, że w tej chwili opracowując genealogię jednej linii Czapiewskich stanąłem w 1764 na ślubie Joannisa Czapiewskiego i Marianny ? . z Czapiewic. Nie mogę odnaleźć jego daty urodzenia.
Dodam, że w tych latach w księdze chrztów przewijają się dzieci Adreasa Zuroch Czapiewskiego i Marianny Cisewskiej. Pozdrawiam Krzysztof

Witam serdecznie!
Z zainteresowaniem przeczytałem informacje i rozważania nt Czepiewskich.
Ale mam jedno pytanie, czy ktoś obecnie bada księgi metryklalne w celu budowy drzewa genealogicznego Czapiewskich?
Aktualnie jestem w trakcie ich czytania doszedłem do połowy XIX w i interesuje mnie linia Czapiewskich która z Olszyny przybyła do Małego Gliśna. A co dalej wstecz? zobaczymy.
Pozdrawiam Krzysztof

Witam, mam prośbę o więcej informacji dot.przydomku Gron
Od dłuższego czasu szukam info.dot.tego nazwiska.Pozdrawiam Jola

Ja prosze o jakie kolwiek informacje o rodzie Kloskowskich

GG:2500910
email:adi55511@wp.eu

Ja również prosze o wszelkie informacje na temat rodu Pruszak
arras_2005@tlen.pl
z góry dziękuje

Dziękuję za artykuł (mam nadzieję, że autor wyraził zgodę na jego zamieszczenie tutaj ), przeniosę go dzo działu Artykuły.

Na przyszłość mam prośbę, żeby tekst wprowadzany programem OCR, sprawdzać. W powyższym tekście jest wiele literówek charakterystycznych dla "OCR-owania" i sam nie zawsze mogę mieć pewność, że będę właściwie poprawiał - dotyczy to przede wszystkim źródłowych wersji nazwisk (Czapewifz to z pewnością Czapewitz, ale jak się ma Kiieczek do Jajeczka?

Ponadto proszę o rozdzielanie akapitów dodatkowym pustym wierszem oraz o likwidowanie końców linii wewnątrz akapitu.

Edward Breza
CZAPIEWSCY
l ICH PRZYDOMKI
SZLACHECKIE
Wieś Czapiewice w parafii i w gminie Brusy w Chojnic-
kiem, weszła do źródeł pisanych za czasów krzyżac-
kich. Pierwszy zapis wsi z roku 1400 ma postać Czepewifz i
Czepewycz, dalsze z XVI w. i następnych to Czapiewice,
jak dziś. Niemcy pisali również Czapiewitz.
Wczesne zapisy wsi możemy także odczytać jako Czapie-
wice. Nazwa pochodzi więc od przezwiska Czapa, repre-
zentuje zatem typ tak zwanych nazw patronimicznych. Naz-
wy takie oznaczały potomków (wzięli oni nazwę po przod-
ku, ojcu, jako że łac. pater to 'ojciec') założyciela i właści-
ciela wsi. Struktury patronimiczne tworzyły się za pomocą.
przyrostka -ic i rozszerzonego -owić lub -ewic. Z czasem w
XVI w. końcowe c przeszło w cz, stąd z królewicu powstał
królewicz, a z Łukaszewica - Łiikaszewicz. Królewicz to
'syn króla', kasztelanie 'syn kasztelana', wojewodzie 'syn
wojewody', również kaszubski panie i polski panicz to ety-
mologicznie 'syn pana'. Podobnie dzieci Czapy to Czapie-
wicy, potem Czapiewice, Główki to Główczewicy, potem
Gtówczewice, dzieci Jana to Janowicy, potem Janowice
(wieś w Lęborskiem), dzieci Piecha, czyli Piotra to Piecho-
wicy, potem Piechowice itd. Określenie ludzi przeszło na
osadę założoną przez ojca tych ludzi. Dodać trzeba, że
przezwiska, a potem nazwiska od odzieży były częste, np.
góralskie Gunia od rzeczownika gunia 'rodzaj okrycia'. Ka-
bat od takiegoż rzeczownika Kabał, Hozjusz, latynizowane
w niemieckiego Hose 'spodnie', Kłobuk, od staropolskiego,
a dziś jeszcze kaszubskiego, kłobuk 'kapelusz' i inne.
Czapiewice były wsią szlachecką. W roku 1570 właści-
cielami ziemi we wsi byli: Maciej Wnuk (zapisany błędnie
Wunk), mający 3 włóki, Szymon Jajeczek (źródłowo Kiie-
czek), posiadający 2,5 włóki, Wawrzyniec Chetmowski i
Jan Prusza (źródłowo Prusak) - 3 włóki, Jakub Czapiewski
- 2,5, Jan Żeromski (źródłowo Zoramski) i Krzysztof Cza-
piewski - 1,5 włóki. Poza tym Bartłomiej Grań miał 2 włó-
ki, Grzegorz Grań także, Marcin Czapiewski - 4 i Maciej
Rumel - 3 włóki. Ziemie mieli też chłopi, po 1,5 włóki. No-
towany był też jeden ogrodnik. Była to więc szlachta drob-
na, posiadali bowiem od l ,5 do 4 włók roli.
Przymiotnik od nazwy wsi brzmiał i brzmi Czapiewski, a
więc tak, jak szlacheckie nazwisko Czapiewski. Obserwuje-
my w tym przymiotniku dawny sposób odrzucania przyros-
tków -ica, -ice, -in i -ec w nazwach miejscowości, gdy się
od nich tworzyło przymiotnik, a więc Czapiewice od tematu
Czapiew-ski (nie:czapiewicki, jakby się tworzyło już współ-
cześnie), podobnie bukowski od Biikowiec, koscierski od
Kościerzyna itd.
Z XVI-wiccznych nazwisk mieszkańców Czapiewic nie
na -ski, wszystkie, a więc Grań, .fajeczek, Pruszak, Rumel i
Wnuk, przeszły do roli przydomków szlacheckich. Nadto
heraldycy u Czapiewskich notują: Janta, Pasz i Paszek, Ra-
nach i Renach, Slosz. Ukleja, Wojan, Zamek, Zlosz, Źlop i
Zuroch. Wypada je po trosze omówić.
Grań. Pamiętamy, że w roku 1570 w Czapiewicach
mieszkało dwóch Granów, następnie Granowic poświadcze-
ni zostali w Czapiewicach przez kościelną księgę metrykal-
ną parafii Brusy z XVII w. i wielokrotnie, począwszy od

XVII w. w księgach ławniczych Kościerzyny. Często przy-
domek pisany bywał w formie gwarowej Gron. Nazwa po-
chodzi od rzeczownika pospolitego grań 'wysuszone ziarna
owoców lub ziarna kruszców, służące jako drobne odważni-
ki'. U Zychckich z Zychc w Chojnickiem przydomek ten
pojawiał się w formie Grzanka, Grzanka.
Janta jako przydomek został bogato poświadczony
głównie u Półczyńskich z Półczna w Bytowskiem i u Lipiń-
skich z Lipnicy w Chojnickiem. Heraldycy przypisują go
jednak także Czapiewskim. Sama nazwa według mnie jest
imiesłowem jęty odjąć, po kaszubski! janti, zniemczonym
na Janie, jak Gruby na Grube, Bruny na Brune, Malutki na
Malotke, a potem spolszczonym naJanta, podobnie Gruba,
Bruna, Malotka.
J a j e c z e k , poświadczony został w roku 1570 w Cza-
piewicach, poza tym w księgach ławniczych Kościerzyny.
Nazwa ma charakter przezwiskowy od takiegoż wyrazu
pospolitego -jajeczek, o znaczeniu 'mężczyzna trudniący
się sprzedażą jaj' lub 'guzdrała'.
P a s z i pochodny Paszek były często notowane w
kilku wsiach Bytowskiego: Płotowe, Studzienice, Czarna
Dąbrówka, nadto w wejherowskim Tępczu i w Chojnickich
Kiedrowicach i to już od połowy XVI w. .1. Karnowski po-
daje go .jako przydomek u Czapiewskich już w roku 1700.
Obok Czapiewskich nosili go także Kiedrowscy z Kiedro-
wic, Słuszewscy ze Słuszewa w Lęborskiem oraz Studziń-
scy. Jest to spieszczenie imienne ud chrześcijańskiego imie-
nia Paweł, jak Paszątka, będący przydomkiem Lipińskich i
kilku innych rodzin z tak zwanych Góchów. Inne częste
spieszczenia imienne od Paweł będące dziś nazwiskami to
Pach, Pac, Pachma i inne.
Prusak lub Pruszak notowany był w Czapiewi-
cach już w roku 1570, a Pruszakowie-Czapicwscy w nas-
tępnych wiekach. Mieli oni też w XVII w. posiadłości w
Czarnowie, Piechowicach, Chełmach Wielkich i w innych
wsiach. Przydomek występował poza tym u Jcżewskich z
Jeżewa w Lęborskiem, Przcwoskich z Przewożą w Kartus-
kiem i innych. Prusakiem lub Pruszakiem nazywano w
okresie Polski szlacheckiej mieszkańca Prus. Na przykład
Dachnowski, autor znanego herbarza z XVII w. o szlachec-
kich zasiedziałych rodzinach pomorskich mawiał „Prusacy
dawni".
R a n o c h lub R e n o c h to przydomek występujący
tylko u Czapiewskich, notowany byt wielokroć u tej rodziny
w księgach ławniczych Kościerzyny od początku XVII w.
Także w XVII w. notuje Ranochów lub Rcnochów w Cza-
piewicach księga metrykalna parafii Brusy. Przydomek był
niemczony do postaci Reinhoff, a więc niby po polsku
'Czysty Dwór', od niemieckich wyrazów rem 'czysty' i Hof
'dwór'. Nazwa jest jednak polska i kaszubska; pochodzi bo-
wiem od dawnego przymiotnika rany 'wczesny, poranny',
po kaszubsku rem' z przyrostkiem -och, jak Szadoch od
Szady + -och, burach: bury + -och, zemnoch: zemny + -
och itd.
Rumel poświadczony został głównie u Czarnowskich
z Czarnowa w Chojnickiem. Heraldycy przypisują go jed-
nak także Czapiewskim i Żalińskim z Żalna w Tuchol-
skiem. Sama nazwa jest spieszczeniem odgermańskiego
imienia Romuald, opartego na rzeczowniku Riihm 'sława'.
S t o s z poświadcza u Czapiewskich W. Kętrzyński w
roku 1771. Jest to spieszczenie imienne od imienia dwucz-
łonowego Stoisław bądź Stoigniew. Przypomnieć warto, że
prof. S. Rospond poświęcił nazwie osobowej Stosz całe
obszerne studium językowe, dowodząc, że słynny malarz
Wit Stwosz to właśnie etymologicznie Slosz.
U k l e j lub Ukleja udokumentowany został głów-
nie u Czarnowskich od XVII w. J. Karnowski notuje go tak-
że w roku l 700 u Czapiewskich, niektórzy przypisują go też
Czernicwskim z Czcrniewa pod Gdańskiem. Nazwa przy-
domka bierze się od nazwy ryby ukleja, po kaszubsku uklej
i to nam tłumaczy dwa warianty nazwy.
Wnuk, pamiętamy, wymieniony został w Czapiewicach
już w roku 1570, potem notuje go u Czapiewskich Karnow-
ski w 1700 roku. Wcześniej udokumentowany został u wie-
lu rodzin, jak Ciemińscy z Ciemna, Dąbrowscy z Czarnej
Dąbrówki, Trzebiatowscy z Trzcbiatkowej w Bytowskiem i
Czarnowscy z Czarnowa oraz Lipińscy z Lipnicy w Choj-
nickiem. Dodać tylko trzeba, że wyrazy nazywające pokre-
wieństwo lub powinowactwo często stawały się nazwiska-
mi, por. np. Dziadań, Talon, Ojcewicz, Synak, Mamuszka i
inne.
Woja n. Wojen lub Wojno występował w kilku
wsiach Bytowskiego, głównie w Rogu, poza tym z XVI w.
dokumentują ten przydomek księgi sądowe kościerskie u
Wąglikowskich z Wąglikowic w Kościerskiem, Dąbrow-
skich z Czarnej Dąbrówki w Bytowskiem i u Czapiewskich.
Nazwa jest skrótem imienia Wojciech, Wojmir lub Wojsław.
Zamek, pierwotnie Samek, pisane też w formie zniem-
czonej Samke i kaszubskiej Sumk, Somk i Sumk. Najpierw
potwierdzony został w Wielestowie i Mierzynie w Lębor-
skiem, potem wymieniany u Gliszczyńskich z Gliśna w for-
mie Samek. Ks. Bork podaje już Zawtów-Gliszczyńskich.
Nazwa jest zdrobnionym imieniem Samek od Samuel. Uleg-
ła zniemczeniu przez odwrócenie przyrostka -ek na dolno-
niemiecki -ke. U Czapiewskich przydomek Zamek pojawił
się przez nieporozumienie. Rodzina ta nosiła m.in. przydo-
mek Zlosz, Niemcy wymawiali go Schloss wskutek odnie-
sienia do niemieckiego wyrazu pospolitego Schloss, o zna-
czeniu 'zamek'. Ks. J. Wrycza mniemał, że przydomek Zamek powstał dlatego, że jeden z przedstawicieli rodziny pos-
tawił sobie ładną chałupę, którą nazwano zamkiem.
Z ł o s z został bogato udokumentowany w księgach ław-
niczych Kościerzyny od początku XVII w. u Czapiewskich i
u Czarnowskich z Czarnowa. Ignacy Złosz-Czapiewski za-
notowany został w księdze ślubów parafii Brusy jeszcze w
roku 1882. Nazwa przydomka powstała od przymiotnika
zty, przez dodanie przyrostka -osz jak gniadosz, długosz, si-
wosz i inne.
Ż ł o p został poświadczony u Czapiewskich przez W.
Kętrzyńskiego w roku 1772. U innych rodzin nic notowany.
Nazwa powstała od czasownika złapać, jak Potrać oA pot-
racić, Najeż (przydomek Główczcwskich) od najeżyć się
itd.
Ż u r o c h poświadczony został w XVIII w. u Czapiew-
skich i Piechowskich z Piechowic w Kościerskiem w księ-
gach sądowych kościerskich i w innych źródłach. Jest to
nazwa przezwiskowa od rzeczownika żur z przyrostkiem -
ocA,jak Sfnętoch od smęt, kwiatach od kwiat i wiele innych.
Tylko u Czapiewskich wystąpiły przydomki: Ranach bądź
Renach Stosz i Żlop, inne znane były także u innych rodzin,
zwłaszcza z Chojnickiego. Od strony etymologicznej pat-
rząc mamy znowu struktury odapelatywne: Grań, Janta, Ra-
nach, Renach, Ukleją, Wnuk, Złosz, Złop, Żuroch; odimien-
ne: Pasz i Paszek, Rumel, Stosz, Wojan, Samek (Zamek)
oraz odetniczne Pruszak bądź Prusak.

----------------
Czôpiewsczi

Cytat:

Prawdopodobnie chodzi o monografie gminy Karsin, gdzie na co drugiej stronie jest nazwisko Czapiewski. To, że Żuroch-Cz. i Żuroch-P. podejrzewałem od dawna. Czym innym jest jednak tradycja ustna, a czym innym "twardy" dokument z początku XVII w., który to potwierdza.

Pozdrawiam!

----------------
----------------------------------------------------------------
- Panie Marszałku, a jaki program tej partii?
- Najprostszy z możliwych. Bić kurwy i złodziei, mości hrabio.

(Józef Piłsudski do hr. Skarżyńskiego)

Już Józef Borzyszkowski w jednej z książek pisał o Zuroch Czapiewskich - Piechowskich z Czapiewic i Piechowic.

----------------
Czôpiewsczi

Cytat:

Zauważ, że to nie jest tylko ten jeden dokument, ale cała suma doświadczeń opartych na znajomości szerokiego materiału. Kiedy już wiedziałem o co w tym wszystkim chodzi, kiedy znalazłem klucz i przestałem szukać "rodów gniazdowych" (Kiedrowice --> Kiedrowscy, Borzyszkowy --> Borzyszkowscy itd.), okazało się, że dokumenty mówią coś zupełnie innego niż do tej pory. Zresztą teoria rodowa Semkowicza dotyczy późnego średniowiecza i jej mocnym elementem jest heraldyka. Tymczasem nie znam zabytków heraldycznych dotyczącej szlachty kaszubskiej (pomijam von Puttkamerów i inne wcześnie zniemczone rody kaszubskie), które by pochodziły z tego okresu, zaś materiał późniejszy może wprowadzać w błąd. Z XVIII w. znam liczne przypadki, kiedy dwóch braci używało różnych herbów! W innych przypadkach herb zastępowano inicjałami szlachcica. Przejrzałem większość materiałów dostępnych w polskich archiwach, w tym takie, do któych nie dotarł Edward Breza i wiem, że średniowiecznych pieczęci kaszubskich nie ma. Może były jeszcze w 1772 r., ale po pierwszym rozbiorze Prusacy zniszczyli sporo dokumentacji przez zwyczajną bezmyślność. Każdy pożar we wsi oznaczał, że płonęły domowe archiwa, podobnie każdy pożar parafialnego kościoła. Jeśli dołożyć do tego fakt, że większość szlachty nie umiała pisać i czytać (bo i po co? - to było potrzebne tylko w handlu, którym trudnili się głównie Żydzi i mieszczanie), to byłbym bardzo ostrożny w zawierzaniu późnym tradycjom. Zresztą znakomitym przykładem jest przeświadczenie, że szlachectwo nadał Kaszubom Jan III Sobieski, zupełnie nie odpowiadające prawdzie. Wystarczy przejrzeć księgę podskarbiego Zakonu Krzyżackiego z Malborka, by zobaczyć, że kaszubskie rycerstwo robiło ze "znienawidzoną" władzą interesy - już jako rycerstwo.

Jeśli historycy chcą przenosić wiedzę o heraldyce kaszubskiej z XVIII w. do wieku XIV i na tej podstawie tworzyć "rody", to gratuluję im dobrego samopoczucia. To wygląda mniej więcej tak, jakbym stwierdził, że w XVII wieku w Polsce było 3 dużych operatorów telefonii komórkowej: Era, Idea i Plus. Musieli być, skoro obserwujemy ich w źródłach cztery stulecia później...

----------------
----------------------------------------------------------------
- Panie Marszałku, a jaki program tej partii?
- Najprostszy z możliwych. Bić kurwy i złodziei, mości hrabio.

(Józef Piłsudski do hr. Skarżyńskiego)