Po przeczytaniu artykułu o Kaszubach w encyklopediach, przypomniałam sobie, że również jestem w posiadaniu ksera z Encyklopedii Powszechnej z 1863 roku. Dostałam je od dziadka w nadziei, że po przeczytaniu nawrócę się. Jest to 10 stron udowadniania, że Kaszubi to jakiś odpadek ewolucji, ale na szczęście czysto polski. Na szczególną uwagę zasługują takie fragmenty jak:

"Zwierzchnią władzę nad nimi [ziemiami kaszubskimi] miała Polska aż do wieku XIII, w którym ku niemieckiemu cesarstwu się nakłonili, sami zniemczeli i kraj do tego zniewolili"

"Gdy więc z jednej strony własni książęta zostawszy Niemcami, germanizowali swoje kraje, toż czyniki z drugiej strony Krzyzacy, panujący nad resztą Pomorza, a lud kaszubski ujęty z obu stron i wynarodawiany, z południa tylko oczekiwał wybawienia"

"Mowa Kaszubów jest mową polską. Nie jest ona narzeczem, lecz tylko powiatowszczyzną; odróżnia się ona od mowy czysto polskiej tem, że jej brak ogłady, bo nie była nigdy językiem piśmiennictwa; że zepsutą jest zwrotami i wyrazami niemieckimi"

"Po kaszubsku mówi tylko starsze pokolenie i narodowość słowiańska z niem razem idzie do grobu. Lud sam pojmuje ten stan rzeczy, lecz chociaż starcom smutno widzieć znikanie rodzinnej mowy, chociaż wiedzą dobrze i mówią o tem, że na wytępienie jej silnie niemcy nastają, szemrania przecież na to nie usłyszysz"

"Jeżeli mowa kaszubska utrzymać sie zdołała nieco dłuzej w nadmorskich osadach Pomorza, zawdzieczać to należy ustronnemu jej położeniu, wsród błót, tudzież i pewnemu zamknięciu się w sobie, rybackiemu bytowi właściwemu"

"Pomiędzy szlachtą kaszubską wielu się znajduje, którzy goniąc za cywilizacyją niemiecką, mowę własną porzucają, utrzymując, że ta przystoi tylko nieoświeconemu ludowi"

"słabe, zemdlałe plemię słowiańskie"

"Kaszubi dolni i górni odrózniają się w uderzajacy sposób od wszystkich innych słowiańskich plemion, zupełnym brakiem wesołości, tak w charakterze, jak i w zewnętrznych objawach, jakiemi są pieśni i tańce. Nikt nie dostrzeże między nimi najmniejszego do żartów usposobienia"

"Dla obcego językiem Kaszub jest mrukliwym, niedowierzającym, niechętnym, nieuczynnym, niegościnnym, lecz przed człowiekiem przemawiajacym jego rodzinną mową, otwiera się serc jego i dom, chętnie sadza go za swój stół ubogi i do wszelkiej gotów się staje usługi"

"Kaszubi obdarzeni są bogatemi zdolnościami. Cokolwiek obaczą, uczą się łatwo, posiadają także w wysokim stopniu ducha przedsiębiorczości i spekulecyi. Jak tylko czuje talara w kieszeni, myśli zaraz o nabyciu drugiego"

Pozdrawiam.

"Kaszubi dolni i górni odrózniają się w uderzajacy sposób od wszystkich innych słowiańskich plemion, zupełnym brakiem wesołości(...)

A jô jem wëstrzédny! Cha, cha, cha!

Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA


"KASZUBSKI DIALEKT, używany przez Kaszubów (ok. 0,5 mln) na Pomorzu Gdańskim i we wsch. części Pomorza Zach.; najbardziej odrębny z dialektów języka pol. (choć silnie genetycznie z nim związany), uznawany też za język bądź za dialekt przejściowy między językiem pol. a wymarłymi językami Ranów, Obodrytów i Drzewian; jako argumenty świadczące o odrębności d.k. wymienia się archaiczność (akcent), także m.in. specyficzne zmiany fonetyczne (i ≤ *ę, tzw. kaszubskie szwa oraz stwardnienie s', c', z', ') oraz w stopniu większym, niż w innych dialektach, nowsze zmiany, np. innowacje fleksyjne, bogactwo słownictwa i frazeologii; cechą odróżniającą d.k. od innych dialektów jest też tradycja lit.; silne zróżnicowanie wewn. utrudnia stworzenie normy lit. (ukazują się słowniki oraz tłumaczenia z kaszubskiego i na kaszubski). "

http://encyklopedia.pwn.pl/34381_1.html


"KASZUBI, autochtoniczna grupa słow. ludności Pomorza, potomkowie wsch. gałęzi dawnych Pomorzan o silnym poczuciu odrębności językowej i kulturowej, zamieszkują Pomorze Gdańskie i wsch. część Pomorza Zachodniego. Wyróżnia się Kaszubów nadmorskich z okolic Pucka i Wejherowa oraz Kaszubów leśnych (borowych) z okolic Kartuz, Kościerzyny i z Borów Tucholskich. Nazwa Kaszubi znana od XIII w., do 1918 używana w terminologii urzędowej. Od XIV w. do końca XIX w. Kaszubi byli poddawani naciskowi niem., a od XVIII w. systematycznej germanizacji. Do zachowania odrębności językowo-kulturowej przyczyniła się w XIX w. działalność wielu uczonych, pisarzy, regionalistów. Na przeł. XIX i XX w. rozwijał się ruch młodokaszubski, miał na celu ożywić tradycyjną kulturę, język, folklor, sztukę lud. (F. Ceynowa, S. Ramult, H. Derdowski, L. Heyke, F. Lorentz, I. Gulgowski i in.); rozwijało się piśmiennictwo kaszubskie, wychodziły m.in. „Gryf”, „Gryf Kaszubski”, „Przyjaciel Ludu Kaszubskiego”. W 1906 Gulgowski zał. we Wdzydzach pierwsze muzeum typu skansenowskiego, które obecnie, znacznie rozbud. (Kaszubski Park Etnogr.), prezentuje tradycyjną i współcz. kulturę i sztukę lud. całego Pomorza Gdań.; do dziś wśród Kaszubów żywa jest sztuka lud., gł. hafciarstwo (z 5 wyróżniającymi się szkołami: żukowską, wdzydzką, pucką, wejherowską i borowiacką), plecionkarstwo, rogarstwo, bursztyniarstwo; czynne są pracownie garncarskie (Chmielno, dawniej także Kartuzy), rozwinięte rzeźbiarstwo i malarstwo; tradycje folklorystyczne są podtrzymywane w kilku zespołach regionalnych, m.in. w Kościerzynie, Kartuzach, Wejherowie; od 1957 ukazuje się czasopismo „Kaszëbë”. Na przeł. XIX i XX w. oraz po 1945 część ludności utożsamiającej się z Kaszubami emigrowała do USA i do Niemiec."

http://encyklopedia.pwn.pl/34380_1.html

----------------
Zdrzë: Peccunia non olet (Piniądz nie smierdzy)

W Wejrowie je jaczés regionalné karno???

----------------
"Pòjmë w przódk z kaszëbizną!"- J. Trepczik- www.fopke.pl

"utrudnia sworzenie normy literackiej" - ale norma przecież jest, jest gramatyka, jest standardowa pisownia - a więc E. podaje fałsz.
"ruch młodokaszubski - Ceynowa, Ramułt, Derdowski, Heyke. Lorentz, Gulgowski i inni" - akurat żaden z nich nie należał do ruchu młodokaszubskiego - a więc E podaje fałsz.
Nie wymienia "skorbu kaszebsko slowinszczi mowe", nie wymienia "Bene e Buten" nie wymienia "Pomeranii" ani "Odrody" ale za to wymienia "Przyjaciela Ludu Kasubskiego" - a wiec E. dezinformuje.
Nie wymienia Majkowskiego, Karnowskiego, Labudy, Trepczyka, Drzeżdżona - znow dezinformuje, zdradzając albo złą wolę albo ignorancję.
"Rozróżnia się Kaszubó nadmorskich (okolice(...) Wejherowa) i Borowych(...)" A to ciekawe, ci borowi Kaszubi spod Tucholi i Kartuz...

Encyklopedia nie wymienia niestety gatunku Kaszubów wściekłych i Kaszubów zrozpaczonych po przeczytaniu takiej bzdurnej Encyklopedii.

----------------

Cytat:
Akurat ks. Leon Heyke był jednym z założycieli Towarzystwa Młodokaszubów, nie wiem jak do tego środowiska miał się Lorentz (chociaż jako Niemcowi trudno mu chyba było równocześnie być Młodokaszubem). Tak czy inaczej zdanie z Encyklopedii na pewno dezinformuje.

Dezinformacja to najlagodniejsze slowo, ktore sie cisnie na usta po przeczytaniu tych polonofilskich bredni. Jak zwykle za nas o nas i bez nas. Jak zwykle z butą, ignorancją i typowym dla duzych narodow pomiataniem malymi. Kiedy sie to zmieni? Co nalezaloby robic, by Polacy wreszcie otworzyli oczy, uszy i sumienia. Chyba wiem, czego nam, Kaszubom trzeba: Uniwersytetu Kaszubskiego w Gdansku z jezykiem wykladowym kaszubskim i nauczania jezyka kaszubskiego w KAZDEJ SZKOLE NA KASZUBACH, a nie jak jeast obecnie czyli na zasadzie nieszkodliwego widzimisie garstki pozytywnie zakreconych kaszebizna.

Szkoda, ze nie mam ze 20 milionow dolarow; moze taka kwota by starczyla na utworzenie Uniwersytetu Kaszubskiego i panowie Treder, Mordawski czy Borzyszkowski chcieli by na nim wykladac.

Cytat:
Zasługi tych osób dla kaszubszczyzny są niewątpliwe, jednak nie stwarzajmy wrażenia, że oni (czyli pokolenie dzisiejszych profesorów) są jedynymi i niezastąpionymi "guru" od kaszubszczyzny, bo grozi to stagnacją i zabraniem przez nich do grobu całej nauki o Kaszubach. Starajmy się dostrzegać specjalistów w młodszym pokoleniu - jest znaczna liczba osób nie posiadająca tak znanych nazwisk, ale potrafiąca również kompetentnie wypowiadać się w sprawach "kaszubologicznych". Dajmy im wypłynąć na szerokie wody! Równocześnie nikt rozsądny nie podda wątpliwość, że kwalifikacje dzisiejszych magistrów i doktorów są budowane na dorobku wspomnianych wyżej profesorów.

Rzeczywiście różne rzeczy piszą w róznych encyklopediach. Ale przeciez jest Wikipedia po kaszubsku Przédnô starna. Na razie jest w niej niewiele, ale to jest do nadrobienia.

Niestety sam się za to nie zabiorę. Nie znam języka kaszubskiego. Owszem, zrozumieć to tak, ale chyba łatwiej mówiony (8 lat mieszkania w Kościerzynie swoje robi). Napisać bym nie dał rady, chyba, żeby jeszcze raz pójść do szkoły .

Swoją drogą, na tej stronie przydałby się przynajmniej jeden link do kaszubskiej Wikipedii.

Pozdrowienia od 1/4 krwi Kaszuby